Programma vernissage ‘Futuromarennia, Oekraïne & avant-garde’, zondag 17 maart 2024, 9.30u – 17u

Hierbij geven we u graag het verloop van de dag van de feestelijke vernissage van Futuromarennia:
9.30u – 10u:

• de heer Sergio Servellón, directeur FeliX Art & Eco Museum: verwelkoming
• de heer Jan Jambon, Minister-president en Minister van Cultuur: openingswoord
• de heer Vsevolod Chentsov, Ambassadeur en Hoofd Oekraïense missie EU en Euratom
• mevrouw Olha Melnyk, Head of museum department Mystetskyi Arsenal
• de heer Jannie Haek, CEO Nationale Loterij

Van 10u tot 17u: feestelijk ontbijt (voormiddag) en taart (namiddag) uit de bakoven van Felix De Boeck

Mogelijkheden tot rondleiding met gids:
11u: in het Engels, door Igor Oksametny, co-curator Futuromarennia
14u: in het Nederlands, door Sergio Servellón, directeur FeliX Art & Eco Museum
15u: in het Oekraïens, door Olha Melnyk, co-curator Futuromarennia

Na de Eerste Wereldoorlog en de Oekraïense Nationale Revolutie van 1918 ontstond er korte tijd een onafhankelijk Oekraïne. In 1921 nam het Russische communistische regime de Oekraïense gebieden in en werd de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek opgericht. Om nationale actie te neutraliseren voerden de bolsjewieken in de jaren 1920 een beleid van Oekraïnisering in, wat resulteerde in een ongelooflijke culturele explosie die leidde tot de opmars van verschillende kunstbewegingen en -groepen.

Futuristische ideeën waren in se universeel, maar ze werkte tegelijkertijd ook krachtig binnen lokale contexten. Zo inspireerden historische mythes over Scythische krijgers en vrijheidslievende Kozakken die ooit heersten over de Oekraïense steppe, de literaire kunstenaarsvereniging Hylaea in de Khersion-regio, de thuisbasis van de broers Burliuk. Het creatief laboratorium dat er ontstond verenigde jonge kunstenaars, die zichzelf wel futuristen noemden, maar ook het neologisme ‘budetliane’ gebruikten om hun eigenheid te benadrukken. Budetliane is afgeleid van de toekomstige tijdsvorm van zijn.

David Burliuk was de spirituele leider van Hylaea en kreeg het epitheton ‘Oekraïense vader van het Russische futurisme’. Hij organiseerde in 1913 een reeks van tentoonstellingen van Oekraïense futuristen in de steden van het Russische Rijk. Provocatie stootte op algehele verontwaardiging. Op een voordracht in Kiev hing hij een vleugelpiano ondersteboven boven het podium, een treffende metafoor voor de futuristische destructie van die tijd. In het FeliX Art & Eco Museum nemen we die idee mee in Futuromarennia en neemt de vleugelpiano een centrale plaats, ondersteboven aan het plafond.

De futuristische idee om ‘totaalkunst’ te creëren paste goed bij podiumexperimenten. De nieuwe idee voor theater vernietigde de vierde muur tussen de toeschouwers en het toneel, betrok zo het publiek en deed de grens tussen werkelijkheid en podiumkunst vervagen.

Vadym Meller is de beroemdste Oekraïense scenograaf. Hij studeerde aan de Kunstacademie van München en exposeerde in de Parijse Salon des Indépendants. Hij zette zijn vormexperimenten verder in Kiev, waar hij samenwerkte met Bronislava Nijinska en Mark Tereshchenko, de meest consequente apologeet van het futuristische theater. Het theater dat Tereshchenko in 1920 oprichtte droeg de naam van de jonge schrijver Hnat Mykhailychenko, die werd gefusilleerd vanwege zijn revolutionaire activiteiten en linkse ideeën. Rond dezelfde tijd publiceerde Tereshchenko zijn eigen manifest, Kunst van Actie, waarin hij opriep om het theater aan te passen aan sociale verschuivingen. De acteurs van het nieuwe theater moesten vrije scheppers van hun kunst worden, net zoals arbeiders in een communistische maatschappij de meesters van de productie werden. Teresjtsjenko gaf gestalte aan zijn theorieën in een aantal massaspektakels in de vorm van collectieve actie. Zijn experiment duurde echter niet lang: in 1925 werd het Hnat Mykhailychenko Theater gesloten.

In Futuromarennia leeft de idee van de Oekraïense futuristen verder. Van creatie in het hier en nu in experimentele cinema, over stedelijk constructivisme in de architectuur, tot poezomaliarstvo, de creatie van synthesekunstwerken in zogenaamde ‘poëzie-schilderijen’. In het FeliX Art & Eco museum maken we een synthesekunstwerk van de Oekraïense avant-garde, om samen verder te dromen van een futurodelirium.

Binnen dit project krijgen we de steun van Het ministerie van Cultuur en alle spelers van de Nationale Loterij.

Voor Futuromarennia werd een heel pedagogisch aanbod uitgewerkt, waar de allerjongsten – net als de Oekraïense futuristen – anders en rebels uit de hoek mogen komen.

Een overzicht van de activiteiten vindt u hier.
Met de klas naar Futuromarennia

Een bijzonder woord van dank aan het ministerie van Cultuur en de Nationale Loterij, die dit grootse solidariteitsproject mogelijk maken. Dankzij de spelers van de Nationale Loterij, kunnen we genieten van deze unieke tentoonstelling. De winsten van de Nationale Loterij gaan zo integraal terug naar de gemeenschap, in tal van hun mooie projecten, waaronder Futuromarennia.